Donderdag, 25 juli 2019

Hoe valt Positieve Gezondheid te meten?

Welke gezondheidseffecten levert werken met Positieve Gezondheid eigenlijk op? Om het antwoord te vinden, zijn gevalideerde meetinstrumenten nodig. Onlangs publiceerde iPH een eerste inventarisatie, opgesteld met verschillende onderzoekers.

Positieve Gezondheid maakt als vernieuwend gedachtegoed een snelle opmars. Dit leidt tot een voortdurende stroom aan praktijkverhalen van patiënten, zorgverleners en bestuurders. Maar er is meer nodig om het gedachtegoed verder te ontwikkelen en te implementeren. Onderzoeker Marja van Vliet van iPH: ‘Iedereen die investeert in Positieve Gezondheid wil ook wel weten wat het oplevert. Vooral overheden en zorgverzekeraars. Die denken: mooi, al die verhalen uit de praktijk, maar hoe maken we de uitkomsten objectief?’

Eerste inventarisatie

Aan de Koplopertafel Positieve Gezondheid en Meetinstrumenten bogen diverse onderzoekers zich gezamenlijk over de vraag hoe Positieve Gezondheid meetbaar te maken is. Een nieuw meetinstrument ontwikkelen kost veel tijd en energie. Bovendien was er nog geen zicht op instrumenten die zich daar wellicht al toe lenen. De onderzoekers zijn daarom eerst op zoek gegaan naar vragenlijsten die over de breedte van de 6 dimensies van Positieve Gezondheid bruikbaar zijn.

Diverse aanknopingspunten

Van Vliet: ‘We waren positief verrast over de opbrengsten. Er bleken wereldwijd al best wat vragenlijsten te bestaan in lijn met het gedachtegoed van Positieve Gezondheid. Maar we zien ook dat geen enkele vragenlijst de 6 dimensies volledig bestrijkt en ook nog eens goed gevalideerd is voor gebruik in Nederland. Bovendien blijft meten maatwerk vanwege de contextgebondenheid. Het maakt veel uit of je bijvoorbeeld meet onder ouderen met beginnende dementie of bij vitale werknemers. Of dat je meet in een zorgpraktijk of in een buurthuis. Voorlopig kunnen we een advies uitbrengen over vragenlijsten die het dichtst in de buurt komen, of die aanverwante begrippen als veerkracht en vitaliteit systematisch in kaart brengen.’

Gouden standaard

Een gouden standaard bestaat dus nog niet. Maar er ligt nu wel een eerste inventarisatie van meetinstrumenten die aanknopingspunten bieden om Positieve Gezondheid beter meetbaar te maken. De grootste uitdaging zal zijn om een vragenlijst te maken die behapbaar is. ‘We hebben er eentje gevonden die in de buurt komt, maar die uit ruim 60 vragen bestaat. Dat is niet haalbaar in de praktijk.’ Van Vliet hoopt dat de inventarisatie onderzoekers inspireert om een volgende stap te maken. ‘Een gevalideerd meetinstrument is toch voor bepaalde vraagstellingen van grote waarde.’