Sámen maken wij morgen

Invullen voor een ander. Het gebeurt vaak in een reflex. Positieve Gezondheid heeft daarin een ommezwaai gebracht. Veel medewerkers van Mondriaan laten de cliënt vertellen en luisteren aandachtig, waarbij ze het invullen voor die ander proberen achterwege te laten. Dat vuurtje is weer gaan branden bij velen, ook bij Johan Brugmans. Dit en nog veel meer vertelde hij in het interview met de beweging. Johan is onder andere projectleider van Positieve Gezondheid bij Mondriaan en kernpartner van Beweging Limburg Positief Gezond. 

Positieve Gezondheid op eerste werkdag
Ook bij Mondriaan wordt het gedachtegoed steeds meer gemeengoed. Dat begint al bij de nieuwe medewerkers. “Meteen de eerste dag maken zij kennis met alle belangrijke mensen en onderdelen van Mondriaan waarvan Positieve Gezondheid er ook een is. Daar druk je mee uit: het gedachtegoed is de onderlegger van wat wij doen. Het is een steentje in de geschiedenis, maar het is wel een heel mooi steentje dat ons een stap verder brengt.”

Onze professionals zijn ook burgers
Zoals dat bij veel organisaties gaat, zijn niet meteen alle medewerkers van Mondriaan ‘om’. “Zorgprofessionals die al lang bij ons werken en het nog niet zo zagen zitten, merken door het zélf invullen van het spinnenweb opeens dat ze er iets aan hebben. Het helpt hierbij ook dat onze HR-afdeling dit oppakt, want onze professionals zijn natuurlijk ook burgers. Het heeft tijd nodig om iedereen mee te krijgen. Stapje voor stapje komen we er. En het mooiste is wanneer medewerkers zichzelf melden bij mij om er meer over te weten te komen.”

Een brug tussen de burger en het cliënt zijn
Ervaringsdeskundigen zijn een belangrijke sleutel. Die slaan een brug tussen de burger en het (tijdelijk) cliënt zijn. Zij begrijpen waar mensen tegenaan lopen en wat de professionals te bieden hebben. “In de dorpen zitten ook ervaringsdeskundigen. Niet alleen op psychisch vlak, maar ook praktisch. In wijken is veel te halen aan kennis op allerlei vlakken. Denk aan: iemand die helpt met computer en internet, een persoon die klusjes doet, de buurman die de boodschappen haalt.”

Zingeving in eigen dorp
Eerder waren de activiteiten vooral binnenshuis bij Mondriaan, dat verplaatst zich de laatste tijd steeds meer naar buiten. “Dat is een goede ontwikkeling. Aansluiting vinden in je eigen dorp is belangrijk. Tuin en Kas is een goed voorbeeld binnen Mondriaan. Zo laten we mensen – letterlijk met de handen in de aarde – ervaren wat groente eigenlijk is en hoe je het verbouwt. Dit is een opstapje naar de eigen context. We laten ze oefenen binnen Mondriaan en daarna gaan ze op zoek naar die zingeving in eigen dorp. Voelen ze zich hier happy bij dan heeft dat meteen positieve invloed op de klachten waarvoor ze bij Mondriaan aanklopten. Ik pleit ook voor het terugvinden van het verenigingsleven. Daarbinnen ervaren veel mensen automatisch meer zingeving.”

Het is soms gewoon zoals het is
Positieve Gezondheid helpt de focus te verleggen en veel breder te kijken. Johan heeft hier zelf ook op een aantal fronten ervaring mee. “Ik heb eigenlijk altijd rugpijn door het vele online vergaderen. Dat is heel vervelend, maar ik haal mijn kick juist uit het werken met mensen aan projecten die ik ontmoet via MS Teams. Dat maakt mijn leven op een aantal dimensies compleet. Dat brede kijken helpt gewoon echt om alles in perspectief te zien. Vroeger kon mijn hele dag verpest zijn als ik rugpijn had. Nu vind ik het natuurlijk nog steeds niet fijn, maar ik probeer me aan te passen. Het is soms gewoon zoals het is.”

Sámen maken wij morgen 
Johan wordt heel blij van het besef dat hij onderdeel is van een onderliggende verschuiving. “Wij verheffen ons in de beweging boven de organisaties. Dat is het parallelle proces wat ik ook graag in de dorpen wil terugzien. Wij zitten in Zuid-Limburg in een netwerk met elkaar. We doen het samen. Couleur locale is mooi, maar we kunnen met z’n allen een nieuwe kleur maken en dat vind ik te gek. Het is echt van ons. Sámen maken wij morgen.”

De vraag van Corné van Asten en Janneke van den Berg van Syntein:
‘De psychische kwetsbaarheid van mensen neemt toe vooral in de thuissituatie. Daarnaast is er de krapte in de zorg. Dit levert een enorme spanning op. Doen jullie iets met deze mensen (oud-cliënten of nieuwe cliënten) in hun thuissituatie? Misschien met programma’s vanuit jullie partners? En zo ja, gebeurt dat vanuit het perspectief van Positieve Gezondheid?’
“Mondriaan heeft voor de wachtenden een app ontwikkeld met hierin een filmpje van Machteld Huber, het spinnenweb en nog veel meer info. Dat werkt. Met dit inzicht gaan mensen aan de slag. Hierbij ondersteunt onze organisatie ook in het opzetten van zelfhulpgroepen. Wij helpen hierin mensen verbinding te houden met peers.

Dit gebeurt ook steeds meer in de wijken. Daar zijn inloopplekken ontstaan waar mensen elkaar weer kunnen ontmoeten. Daarnaast is de betrokkenheid van het netwerk (vooral familie) vele malen groter dan vroeger. Er is nu een veel vroegere rehabilitatie. Mensen gaan zo snel mogelijk terug naar hun eigen kring waar ze nieuwe of oude rollen leren (her)ontdekken. Het is namelijk zo dat de meeste mensen in staat zijn zelf te overleven en een nieuwe weg te bewandelen.”

Wat is jouw vraag voor de volgende geïnterviewde: Marty van Dam van Wonen Limburg:
“Wat doen jullie om de oude krachten van buurtgemeenschappen weer terug te krijgen? En op welk vlak kan Mondriaan jullie hierbij helpen?”