Weten dat je zelf iets kunt doen, is goud waard

Voormalig huisarts Birgit Spoorenberg had altijd al een diepe interesse in gezondheid. Het was ook haar drijfveer om geneeskunde te gaan studeren, in de hoop meer te leren hierover. Maar tijdens haar studie lag de focus voornamelijk op ziekte en medicatie. Niet echt dat waar ze op hoopte. Zij zocht daarom verder. Toen evolutionaire geneeskunde op haar pad kwam, werd ze meteen gegrepen. Want het gaat hierbij om hoe ons lichaam het beste functioneert in de omgeving van duizenden generaties geleden. Daarnaast helpt het ons gezonder te leven in de moderne wereld.

Klachten ontstaan niet zomaar
Wanneer mensen bijvoorbeeld last hebben van buikpijn of hoofdpijn, grijpen ze soms meteen naar een paracetamol. Zonder dat ze zich afvragen: Wat betekenen deze klachten eigenlijk? Waarom ervaar ik ze? Is er iets in mijn omgeving dat mogelijk niet optimaal is? Kan ik dingen veranderen waarop ik zelf invloed heb? Niet echt logisch, want klachten ontstaan nu eenmaal niet zomaar. “En daar kan ik bij helpen. Om mensen bewust te maken.”

Goudvis kan wel 50 worden
Wanneer Birgit met mensen praat over welke omgeving het beste bij hen past, bespreekt zij dit aan de hand van andere diersoorten. Birgit vertelt: “Ik gebruik vaak het voorbeeld van een goudvis. In een beekje kan een goudvis wel 50 jaar oud worden, terwijl in een kom de vis gemiddeld misschien maar 3 jaar wordt. En in de zee overleeft hij slechts enkele uren of dagen. De omgeving waarin wij leven is dus van groot belang voor ons welzijn. Ik vind dat wij als mensen een beetje een goudvis zijn geworden in een kommetje. Wij zijn vergeten dat onze natuurlijke omgeving buiten is. Net zoals duizenden jaren geleden onze voorouders alleen buiten leefden.”

Weer in balans
Ons lichaam ervaart een groot verschil tussen buiten zijn in het bos en binnen zitten op een stoel. Het lichaam herkent de natuur als een optimale omgeving. “Ons stress- en immuunsysteem worden beïnvloed door de stoffen die bomen vrijmaken en geluiden van vogels. Onze ‘antennes’ scannen de omgeving om te bepalen of het veilig is. En de natuur wordt als veilig herkend. Het is iets wat al duizenden generaties bekend is en dat ons lichaam herkent. In die natuurlijke omgeving komen wij weer (meer) in balans.”

‘Oude vrienden’
Als je het over omgeving hebt, is dit niet alleen de natuur zelf, maar ook onze voedselomgeving, sociale omgeving en zingevingsomgeving. “Ik noem dat altijd onze ‘oude vrienden’, oftewel de oorzaken van gezondheid. Daar komt ook de naam van mijn praktijk Salutogenese vandaan.” Wat Birgit zo leuk vindt, is het empoweren van mensen. Zij wil hen de touwtjes in handen geven, zodat ze zelf invloed kunnen uitoefenen op hun lichaam en geest. Ze geniet enorm van het effect dat dit heeft op mensen en vooral van het besef dat ze zelf meer controle hebben dan ze ooit dachten. “Natuurlijk hebben we niet alles zelf in de hand, zoals lucht- en watervervuiling en onze psychosociale omgeving, maar we hebben zelf echt een heel grote invloed.”

Goud waard
Als Birgit naar de toekomst kijkt, hoopt ze dat mensen zich steeds bewuster worden van de verschillende opties die ze hebben. “Ik wil hen graag laten zien dat er meer keuzes zijn. Als je al weet dat er iets is wat je zelf kunt doen, dat is goud waard.”
 
Twee tips van Birgit:

Beweeg vóór het eten 
Ga wandelen met of zonder hond of op een andere manier sporten. En daarna pas ontbijten, lunchen of avondeten. Zo maak je jouw ‘voorraadkast’ leeg. Je lichaam went er op deze manier aan om eerst de beschikbare reserves te verbranden.

‘Tank’ iedere dag natuur
Doe buiten wat je buiten kan doen. Een drukke werkdag? Parkeer dan je auto een eindje verder en loop dat laatste stukje. Liefst door een park. En wat ook helpt is naar buiten kijken. Uitzicht op je tuin, het bos of een park doet jou al goed.

Probeer het eens. Want met deze tips kun je al veel gezondheidswinst behalen.

Salutogenese betekent ontstaan van gezondheid.
(Salus is Latijn voor gezondheid of welbevinden. Genesis is Grieks voor oorsprong of ontstaan). Deze term is door de Israëlische arts-socioloog Aaron Antonovsky geïntroduceerd. Zijn belangrijkste conclusie: we kunnen zélf veerkracht stimuleren.

Meer info over salutogenese of Birgit?
Check cursussalutogenese.nl.