We zetten belangrijke stappen

Bij Zuyd Hogeschool merken ze dat positieve gezondheid steeds breder omarmd wordt. Eerst was het voor een groot deel vooral gericht op de zorg. Maar nu zijn ook basisscholen, scholen voor voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs door het gedachtegoed geïnspireerd. Ook vanuit HR-beleid is er veel aandacht. Dáár ligt de kracht. Als de medewerker zelf ervaart wat het doet, dan brengt hij het makkelijker over naar een ander. In gesprek met Hedwig Darley, directeur gezondheidszorg en welzijn - verantwoordelijk voor de revalidatieopleidingen, de biometrie en verloskunde, en Esther Bloemen, hoofddocent van het lectoraat Wijkgerichte zorg en de opleiding Verpleegkunde. 

Breed kijken naar gezondheid
Zuyd Hogeschool is vrij snel na het oprichten van de beweging gevraagd om te participeren. Esther: “Diverse organisaties werden toen benaderd om de trendbreuk in Limburg te verwezenlijken. We zijn aangesloten omdat het heel mooi paste bij de ambities van Zuyd. Wij leiden toekomstgerichte professionals op en tegelijkertijd omarmen we het gedachtegoed van positieve gezondheid. Breed kijken naar gezondheid is het uitgangspunt. En ervoor zorgen dat mensen in beweging komen. Het kernteam en de beweging hebben veel aan de expertise en kennisontwikkeling die plaatsvindt binnen Zuyd en andersom leren wij heel veel van de beweging en hebben we zo een enorm groot netwerk. Win-win dus.” Hedwig vult aan dat binnen de hogeschool positieve gezondheid bij verschillende opleidingen binnen zorg en welzijn in het curriculum aan bod komt. “De toekomstige zorgprofessionals krijgen allerlei manieren – waarvan positieve gezondheid er een is – aangereikt waarmee ze straks hun patiënten/cliënten in hun kracht kunnen zetten.”
 
Samenwerken van zorgprofessionals
De medische weg is zeker niet de enige weg na een ziekte of ongeval om weer zin aan het leven te geven. “Het is goed dat we breder kijken naar gezondheid, vitaliteit, welzijn en leven in het algemeen. Die verschillende invalshoeken en onderwerpen kunnen met de patiënt/cliënt besproken worden. Verloskundigen gebruiken bij Zuyd Hogeschool het spinnenweb om het gesprek aan te gaan met de zwangere vrouw. Dit werkt heel goed en daar word ik blij van. Want er is natuurlijk veel meer dan sec de zwangerschap en hoe die verloopt. Denk aan: wat doe je als je het kindje gekregen hebt? Hoe zorg je voor een gezond leven richting de bevalling en een gezonde start voor het kind na de bevalling?”, vertelt Hedwig. 

Positieve gezondheid moet aanhaken bij wat er al is. Het beste kun je het integreren in de bestaande werkwijze. Esther: “Het moet niet iets nieuws zijn. We zoeken naar haakjes. De gezamenlijke taal is heel goed voor interprofessioneel onderwijs. Samenwerken van zorgprofessionals of op zijn minst weten wat er verder mogelijk is. Zo kun je de patiënt/cliënt doorverwijzen naar iemand waar hij beter op zijn plek is. Zo zetten we belangrijke stappen.”

Er is meer dan alleen de ingreep of operatie
Positieve gezondheid zorgt voor verbinding en nieuwe inzichten. Esther: “Het is gebruikelijk voor ons dat we met allerlei partijen werken aan mooie projecten. Als voorbeeld: bij basisscholen gaan we door middel van positieve gezondheid kinderen bewuster maken van wat gezondheid voor henzelf betekent. Hoe kan ik praten over gezondheid? Hoe kan ik anderen vragen om me ergens mee te helpen? We zetten hiervoor de kindtool in die is ontwikkeld door iPH.” Zuyd heeft, in samenwerking met andere partners, een subsidieaanvraag ingediend voor het meten van positieve gezondheid. Ze willen een compacte vragenlijst ontwerpen die de status van een individu, regio of organisatie in kaart brengt. 

Hedwig vertelt: “We hebben door positieve gezondheid een brede blik gekregen. Er is namelijk veel meer te doen dan alleen de ingreep of operatie. Denk aan psychische klachten die veroorzaakt zijn door een lichamelijk euvel. Hoe kunnen we daarbij vanuit de verschillende disciplines van betekenis zijn. We kijken met z’n allen breder naar de mensen, hun behoefte en we benutten de verschillende inzichten en kennis van mogelijkheden beter. Ook voor de interprofessionele samenwerking tussen verschillende disciplines is veel aandacht. Dat is alleen maar goed.”

De lat ligt soms hoog
Esther: “Mij heeft het een stukje bewustzijn opgeleverd. Ik ben ontzettend gedreven en ambitieus, maar liep me zelf soms voorbij. Ik pakte mijn kansen, maar achteraf dacht ik dan: pasten die dingen wel bij me en gaven die me zingeving? Door positieve gezondheid ben ik bewuster gaan kijken naar waar ik blij van word en wat ik graag doe. Dat kan ook zitten in dingen buiten het werk. Ik zoek echt meer balans in het leven.”

Hedwig: “Het is goed om er ook binnen onze organisatie nog meer bij stil te staan. Wat kunnen we nog meer doen? Ik ben zelf van mening dat we in een positieve organisatie werken met een goed samenwerkingsklimaat. Iedereen is trots op waar we mee bezig zijn. Daardoor ligt de lat soms wel heel hoog. Zeker in coronatijd levert dat een keerzijde op. Ook binnen Zuyd Hogeschool moeten we meer de balans zoeken.”

De vraag van Fons Bovens, directeur publieke gezondheid, en Lidy van der Goot, afdelingshoofd kennis en innovatie en gezondheidsbevordering, van GGD Zuid Limburg is: “Wat doen jullie al op het gebied van positieve gezondheid richting de toekomstige professionals in de verschillende opleidingen?”
Hedwig: “Als je kijkt naar bijvoorbeeld de opleiding Ergotherapie dan zijn er verschillende manieren om te verkennen hoe een cliënt met beperkingen optimaal kan participeren in de maatschappij. Positieve gezondheid is er een van. We reiken dit als optie aan onze studenten aan. Steeds opnieuw onderzoeken we manieren om te kijken naar vitaliteit en gezondheid. Om mensen op de juiste manier te helpen weer zelfredzaam te worden. Studenten kiezen zelf het best passende instrument  en de ideaalste weg voor het gesprek met hun (toekomstige) cliënt.” Esther vult aan: “We zoeken naar het stukje enthousiasme om met dit gedachtegoed aan de slag te gaan. Dat is bij iedere opleiding anders. Eén ding is zeker: we leggen het niemand op. De brede blik helpt ons daarnaast om de complementaire meerwaarde van de verschillende professies voor een cliënt nog beter te ontdekken en te leren kennen.”

Esther en Hedwig formuleerden twee vragen voor de volgende geïnterviewden Corné van Asten en Janneke van den Berg van Syntein: Waar lopen jullie tegenaan ondanks dat jullie al zo lang bezig zijn met positieve gezondheid? En wat zijn de ervaringen van jullie medewerkers met positieve gezondheid?