We kunnen alleen sámen Positieve Gezondheid laten landen

"Bij Positieve Gezondheid is vooral meedoen, kwaliteit van leven en zingeving erg belangrijk. Hieruit haal je je geluk. Het zit in dat geheel. Humor en met mensen in contact zijn: meedoen dus, is voor Martine van de Venne, adviseur Burgerkracht Limburg, heel essentieel. “Zonder mensen bij wie ik me thuis voel, die me steunen en met wie ik samen leuke dingen doe, zou ik niet gelukkig zijn. Het is het hele pakketje. De brede blik.” 

Niet iedereen is hetzelfde
“Ik ben zelf opgegroeid met het idee dat als je geen koorts hebt, je niet ziek bent. En tegelijkertijd weet ik ook dat gezondheid niet alleen het fysiek niet ziek zijn is. Zelf heb ik dat laatste aan den lijve ondervonden. Jaren geleden was ik overbelast en dat resulteerde in een burn-out. Ik had het niet herkend, want ja… geen koorts. Het is me in deze periode extra duidelijk geworden dat het heel belangrijk is dat je een goed vangnet hebt. Mensen die je vertrouwt, die je steunen no matter what en met wie je ook leuke dingen kunt ondernemen als je je goed voelt. Dat heb je nodig, dat is kwaliteit van leven. Vaak is het ook zo dat we uiteindelijk zelf de oplossing weten voor ons probleem. Daarbij is het goed om ons als professionals te realiseren dat niet iedereen hetzelfde is. Dus bij de een kan een pilletje de oplossing zijn, bij de ander is het een aanpassing van de leefstijl en bij een derde persoon is het zoeken naar mensen om hem heen.

Het gesprek aangaan
Bij Burgerkracht Limburg ben ik al 18 jaar bezig met regionale samenwerkingsverbanden: ziekenhuizen, huisartsen en zorgverzekeraars. De behandelingen, interventies en oplossingen zitten vaak in het bekende stramien. Maar je merkt dat professionals steeds meer het gesprek aangaan en vragen wat de burger nodig heeft en welke hulpbronnen hij al om zich heen heeft en of er nog meer nodig is. In dat laatste geval kun je ook denken aan zelfhulpgroepen of lotgenoten. Deze kunnen iemand echt een stap verder helpen. Misschien bieden ze niet echt een oplossing, maar wel inzichten, handvatten, erkenning of steun. Heel belangrijk dus.

Brede blik
Positieve Gezondheid biedt openingen om mensen en partijen met elkaar te verbinden. Ik ben hiermee zowel intern als extern bezig. Ik geef informatie, workshops en voorlichting aan inwoners. Om zo het gedachtegoed te laten landen en burgers eraan te laten proeven. Bij mijn collega’s probeer ik Positieve Gezondheid nog meer te laten integreren in hun eigen manier van doen en denken. Dat is soms best een uitdaging. Ik merk dat collega’s weleens denken: wat heb ik aan het spinnenweb? Maar het is natuurlijk veel breder dan het spinnenweb. Het gaat om de brede blik en niet invullen voor de ander. De vragen Wat vind je belangrijk? En wat heb je nodig? helpen hierbij. Deze manier van aanpakken gaat ons op allerlei gebieden in ons werk helpen. We gaan het ook integreren in ons eigen HR-beleid. Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich gezond (blijven) voelen.

Hoe gaat het met je? Wat heb je nodig om hier goed te functioneren?

We kunnen alleen sámen Positieve Gezondheid laten landen
Ik heb het stokje overgenomen van mijn collega Esther Stoffers en zit nu in het kernteam van de Beweging Limburg Positief Gezond. Mijn ervaring in het werken met verschillende organisaties en mijn grote netwerk van burgerorganisaties en sleutelfiguren neem ik mee. En ik vind het bovendien leuk om te doen. We proberen als kernteam vanuit verschillende organisaties samen iets vorm te geven. En de ambassadeurs moeten we zien te boeien en binden. Ook hierbij is de vraag belangrijk: wat heb je nodig? Ik wil leren van de mensen en de organisaties. Hoe Positieve Gezondheid bij hen werkt en hoe het verankerd is in de andere organisaties. Het kernteam is enorm van belang. We kunnen namelijk alleen sámen Positieve Gezondheid zo breed mogelijk laten landen. Hiervoor moeten we buiten onze eigen organisatie kijken. Die brede blik heb je ook hier nodig. En het is belangrijk dat we dezelfde ideeën hanteren of zoals dat zo vaak gezegd wordt: dezelfde taal spreken. 

‘Zo had ik het nog niet bekeken’
Waar ik heel blij van word? Mensen die naar een workshop toekomen met een houding van boeit me niets of wat heeft dit met mij van doen en dan tóch heel enthousiast worden. Ik maak dat geregeld mee. We laten ze gewoon meedoen ook al merken we hun weerstand. We dwingen of forceren daarbij niets, iemand bepaalt zelf hoe actief hij meedoet. En dan zie je gaandeweg dat ze geprikkeld raken of in gesprek gaan over wat voor hen belangrijk is of wat ze leuk vinden. ‘Zo had ik het nog niet bekeken’, is een veel gehoorde uitspraak. Ook vind ik het heel fijn als mensen het spinnenweb invullen en zeggen: ‘Ik weet het wel allemaal. Positieve Gezondheid gaat alleen maar over positief  zijn en daar hou ik niet van.’ En achteraf hoor je dan dat ze er toch iets van hebben opgestoken en dat ze het leuk vonden om het op deze manier te bekijken en met anderen hierover te spreken. Missie geslaagd, denk ik dan lachend.”

Veerkrachtige inwoners
Vanuit het interview met Marc van Ooijen en Birgitte van den Heuvel van De Zorggroep kwamen twee vragen naar voren voor Martine. ‘Als jij mag kiezen, wie moet zich dan aansluiten bij de beweging om Positieve Gezondheid verder te brengen?’ Martines reactie: “Dan kies ik voor gemeenten. Zij zijn gebaat bij veerkrachtige inwoners en kunnen een rol spelen in het aanboren van die veerkracht. Bovendien zien wij bij het voeren van het andere gesprek van bijvoorbeeld huisartsen dat behoeften en oplossingen die mensen zouden willen verkennen liggen op het gemeentelijke terrein. Er zijn al heel wat gemeenten die benoemen dat ze met Positieve Gezondheid werken, dan zou het mooi zijn om die verbinding ook in de beweging met elkaar te leggen.”

Persoon achter de rol of functie leren kennen
‘De burger en de professional (die ook burger is) lijken twee eilandjes te zijn. Hoe kunnen we die samenbrengen?’ Martines antwoord: “Het begint met je iedere keer te realiseren dat professionals ook burgers zijn. Daarnaast is het goed dat Burgerkracht Limburg in de beweging zit, want wij nemen dat perspectief hierin mee. Wij proberen er gelijktijdig samen het maximale uit te halen. Bij een 1-op-1-contact: de burger moet zich zo bewust mogelijk zijn van wat hij belangrijk vindt en hoe hij in elkaar steekt. En de professional moet erachter komen wat wil iemand, wat vindt de burger leuk en wat is er nodig om dit inzichtelijk te maken. Het allerbelangrijkste is: oprechte interesse en aandacht en vooral niet invullen voor de ander. En soms ook accepteren dat mensen andere keuzes maken. Wat óók wil helpen is het stukje mens achter de professional te laten zien. Wij hebben dat als Burgerkracht ook gedaan door het maken van talkshows, waarin we een aantal personen aan het woord laten. Zo ook onze directeur Han von den Hoff, maar dan als privépersoon Han, die onder andere de vragen kreeg: Wat betekent Positieve Gezondheid voor jou persoonlijk? Waar kom je het tegen? Dit levert heel leuke gesprekken op en zo leer je de persoon achter de rol of functie een beetje meer kennen. Dat heeft een zeer positief effect.”

Hoe gaan we op koers blijven
Martine geeft het interviewstokje over aan Natasja van Montfoort (bestuurder) en Mirjam Beelen (kernpartner) van GGD Noord-Limburg. De vraag aan hen is: “Limburg heeft uitgesproken om de eerste positief gezonde provincie van Nederland te worden. Wat is er volgens jullie nodig om daarvoor op koers te blijven en voorop te blijven lopen?”